خدا روح است و پرستندگانش باید او را در روح و راستی بپرستند.

زن پاسخ داد: «شوهر ندارم.» عیسی گفت: «راست می‌گویی که شوهر نداری، 18زیرا پنج شوهر داشته‌ای و آن که هم‌اکنون داری، شوهرت نیست. آنچه گفتی راست است!» 19زن گفت: «سرورم، می‌بینم که نبی هستی. 20پدران ما در این کوه پرستش می‌کردند، امّا شما می‌گویید جایی که در آن باید پرستش کرد اورشلیم است.» 21عیسی گفت: «ای زن، باور کن، زمانی فرا خواهد رسید که پدر را نه در این کوه پرستش خواهید کرد، نه در اورشلیم. 22شما آنچه را نمی‌شناسید می‌پرستید، امّا ما آنچه را می‌شناسیم می‌پرستیم، زیرا نجات به واسطۀ قوم یهود فراهم می‌آید. 23امّا زمانی می‌رسد، و هم‌اکنون فرا رسیده است، که پرستندگانِ راستین، پدر را در روح و راستی#4‏:23 یا: ”در روح و مطابق با حقیقت“؛ همچنین در آیۀ ۲۴. پرستش خواهند کرد، زیرا پدر جویای چنین پرستندگانی است. 24خدا روح است و پرستندگانش باید او را در روح و راستی بپرستند.» 25زن گفت: «می‌دانم که مسیح (که معنی آن ’مسح شده‘ است) خواهد آمد؛ چون او آید، همه چیز را برای ما بیان خواهد کرد.» 26عیسی به او گفت: «من که با تو سخن می‌گویم، همانم.»

در این گفتگو که در چاه یعقوب انجام شد، ﺁن زن برای مدتی، کاملا طبیعی بود که منظور عیسی را از دست داد. به ذهنش خطور نمی‌کند که منظور او از “ﺁب” چیزی جز ﺁنچه در پرتاب‌گر خود حمل می‌کرد، نیست. حتی وقتی صحبت از درست کردن چاه “در خود” می‌کند، او هنوز فقط به راحتی چنین ترتیباتی فکر می‌کند و از او خواهش می‌کند که چه چیزی به او می‌دهد تا زحمت بی‌پایان خود را بکشد و از چاه یعقوب ﺁب بیرون ﺁورد. این سادگی، جنبه خوبی دارد، همان طور که اعتماد او به گفته هایش نیز ﺁشکار است. عیسی سادگی و صراحت را در این بچه‌ها می‌دید و برای پیامش خاک بسیار امیدوارکننده‌ای می‌دید، حتی در تحصیلات و تحصیلاتی همچون نیقودیموس. از این رو، می‌خواهد که خاک را با شور و اشتیاق در دل ﺁن زن به وجود ﺁورد. شاید بهتر باشه با برگردوندن اون به زندگی واقعیش، این کار رو انجام بدیم بنابراین می‌گوید: “برو، شوهرت را صدا کن و بیا اینجا.” و به این روش ساده، زن را فورا هدایت می‌کند تا بینش نبوی خود را در مورد وضعیت او تشخیص دهد، و پیشنهادهای او را در ارتباط با شخصیت و زندگی‌اش مطرح کند. و چون او را نبی می‌دانست، رحمتی و سادگی در بیان افکارش و گوش دادن به توضیحاتی که می‌داد، او را به روشنی واداشت که بگوید: “من که با تو سخن می‌گویم، مسیح هستم.”

سپس، عیسی برای ﺁن زن بیگانه‌ای بدبخت و بدخواه، خود را به عنوان خود معرفی کرد؛ زیرا خود را به خاخام‌های خوش‌رو و قابل احترام یهودی معرفی نکرده بود. دلیل این تفاوت در طرز رفتار سرورمان با اشخاص مختلف از حالت‌هایی است که از خود نشان می‌دهند. به نظر می‌رسد که در نظر مسیحیان کسب قدرت در انجام معجزات گواهی بر شاگردی مسیح به شمار می‌رود. اما چنین نیست؛ زیرا این درک نبوی از دیدگاه او که این زن به وجود ﺁورد، به منزلهٔ تأیید قدرت او بر دل و حیات انسان است. کسی که بدین ترتیب احساس می کند که به اعمال پنهان نفوذ می کند و دست خود را بر عمیق ترین رازهای قلب می گذارد، به عنوان یک ارتباط شخصی با فرد شناخته می شود؛ و این بنیادی است که مسیح می‌تواند بر ﺁن بنا کند، این ﺁغاز ﺁن ارتباط حیاتی با اوست که به تازگی حیات می‌بخشد. کسانی که صرفا در مورد ادعاهای مسیح با مشکل روبرو می‌شوند، احتمالا نمی‌توانند در مورد ﺁن‌ها اطلاعاتی به دست ﺁورند. اما هر کس که مانند این زن تمایل دارد عطایای خود را دریافت کند، و کسی که بالاتر از ﺁن نیست که بداند زندگی بسیار فقیر است، بدون ﺁنکه چیزی از او بخواهد. و هر که از گناه ﺁگاه باشد، و هر که از هر نادرستی که بتواند رهایی یابد، از او بازخواست کند، خود را ﺁشکار می‌سازد. او خود را به این اشخاص ﺁشکار خواهد کرد، هنگامی که ببیند برای افشای این موضوع ﺁماده هستند. به چنان لحظه‌ای فرا خواهد رسید، هنگامی که به ﺁنان خواهد گفت: “من که با تو سخن می‌گویم، او هستم.”

این تمایز میان شیمیدان که ﺁب زنده را تحلیل می کند, و روح تشنه ای که از ﺁن استفاده می کند, بسیار عمیق است, و ممکن است مورد تقدیر قرار گیرد, و مورد توجه قرار گیرد که چه کسی حاضر است با جریان ناباوری که بسیاری از ادبیات ما را توصیف می کند, کنار برود. به نظر من, در نویسندگانی که با بیایمانی مسیحی متمایز شده اند, معمولا غیبت “وجدان بیدار شده” وجود دارد. در ﺁن روز معلوم خواهد شد که نمی‌دانند نگاه کردن به مسیح از منظر این زن، از نقطه نظر زندگی خردشده و اندوهگین چیست، و وجدانی که ﺁن روز می‌گوید: “من هستم که زندگی خود را شکسته‌ام و چنین کرده‌ام، عاصی شده‌ام و نیاز به بخشش، هدایت و قوت دارم.” تفکر حاد، یک دانشکده تحسین برانگیز برای توضیح و اعمال افکار، فراوانی یافتیم؛ اما مطمئنا روحیهٔ گناه و وجدانی را که در برابر عمیق‌ترین مسئولیت‌ها زندگی می‌کند نمی‌یابیم. تا جایی که می توان از نوشته های بی ایمانان مشهور جمع ﺁوری کرد، ﺁنها اولین نیاز برای تشخیص نجات دهنده یعنی حس نیاز را ندارند. ﺁنها فاقد ﺁمادگی لازم برای صحبت درباره چنین موضوعی هستند؛ ﺁنان هرگز با گناه خود منصفانه رفتار نکرده‌اند. اگر بخواهیم مطمئن شویم که صدایی که شنیده‌ایم رعد و برق است یا صدای چرخ‌دستی. همچنین انتظار نمی‌رود که این معلمان، بهترین معلمینی باشند که در مورد خدا تعلیم می‌دهند؛ معلمی که در ﺁن‌ها به خوبی خدا را می‌شناسیم. از طریق وجدان است که خدا او را به‌طور مشخص احساس می‌کند؛ این در ارتباط با قوانین اخلاقی است که ما به روشنی با او در تماس هستیم. و ایمان به وجود خدا و ارتباط با ما، در روح ریشه می‌کند که حس گناه شخم زده است.

من نمی‌توانم بگویم که اگر در تصمیم‌گیری در مورد ادعای مسیح تصمیم بگیریم، فهم هیچ ندایی نخواهد داشت. این درک باید یه صدایی داشته باشه با این حال، از نظر عیسی این موضوع بسیار اهمیت دارد که او دقیقا ﺁنچه را که گناهکاران نیاز دارند، به ما می‌دهد؛ و این به نفع اوست، هنگامی که می‌بینیم که او واقعا به نیاز گناهکاران می‌دهد. اگر در عمل مشخص شود که او نیرویی است که هزاران و هزاران انسان را از گناه بیرون می ﺁورد؛ اگر او در حقیقت، کسانی را که در تاریکی عمیق هستند، روشن کرده است، ﺁسودگی و شجاعت را به تهیدستان و ستمگران، تقدس و پاکی را به مطرود و فاسدان، سپس، ﺁشکارا، او همان چیزی است که ادعا می کند، و ما دین خود را به او مدیون هستیم.

اگر خدا بخواهد خود را ﺁشکار سازد، این افشاگری نه تنها برای فهم، بلکه برای ﺁن بخش از ما که شخصیت را تعیین می‌کند، و قادر به درک شخصیت است. افشاگری باید اخلاقی باشد نه فکری. همان طور که خدمت پروردگارمان به پیش می‌رفت، او می‌دانست که همواره ساده‌ترین کسی است که به‌درستی او را پذیرفته و مورد اعتماد قرار داده است. او پی برد که این کار باید بسیار سپاسگزار باشد، زیرا گفت: “ای پدر، مالک ﺁسمان و زمین، تو را شکر می‌کنم که این امور را از دانایان و خردمندان پنهان داشتی و به کودکان مکشوف ساختی.” و هر کسی که به ﺁن فکر می کند، می بیند که باید این طور باشد… که سرنوشت یک مرد باید نه با درک او، بلکه با شخصیت و تمایلات او تعیین شود؛ نه با توانایی یا معلولیت او برای باور این یا ﺁن، یا برای اثبات این که اعتقاد او به خوبی پایه گذاری شده است، بلکه با ﺁرزوهایش، با خم واقعی قلبش. ما باید احساس کنیم که اگر ایمانمان به اثبات‌هایی بستگی داشته باشد که هیچ کس نمی‌تواند ﺁن را به دست ﺁورد، و اگر مرد باهوش بر متواضعان و پشیمان برتری می‌یافت، باید احساس کنیم که چیزی بسیار اشتباه است. “شواهد باید چنان باشد که شخصیت روحانی عنصری در پذیرش ﺁن باشد.” و به همین دلیل ما این کار را میکنیم. واقعیت و اهمیت وحی الهی در مسیح بیشتر از ﺁنچه از نظر فکری بااستعداد است، با روحانیت درﺁمیخته است. کسانی که ذاتا متواضع و مطیع هستند، و یا زندگی‌شان به ﺁنان ﺁموخته است، کسانی که نیاز خود را به خدا احساس می‌کنند، و عمیقا در ﺁرزوی ﺁرامش و پاکی ابدی هستند، این‌ها کسانی هستند که خدا به ﺁنان می‌ﺁموزد که خود را به او بشناسانند. و اگر تصور شود که این شرایط, روحهای ساده و مطیع در حالی که مردان سرسختی متقاعد نشده اند, قانع شده اند, و به واقعیت وحی شک می کنند, اگر این تصور وجود داشته باشد که خدا و ابدیت که ﺁنها به ﺁن باور دارند, خیال واهی خود هستند, منصفانه می توان پاسخ داد که چنین تفکری بیش از ﺁن که گمان کنیم, وجود ندارد. موسیقیدان ﺁموزش دیده، خیالباف و خودساخته است، و از هیچ واقعیت متناظر هیجان زده نیست، زیرا با کسانی که ذائقه ﺁنها برای موسیقی بیدار نشده است، در میان گذاشته نمی شود.

ﺁن زن با اعتقاد به این که عیسی نبی است، از او می‌خواهد که چه موضوعی را میان یهودیان و سامریان مطرح کند. اظهارنامه او ناگهانی است و نشان میدهد که قصد دارد این گفتگو را از خود برگرداند؛ اما این امر با شخصیت ساده و صریح او هماهنگ نیست و این کاملا امکان دارد که در میان زندگی سردرگم و ناامید‌کننده‌اش گاهی فکر می‌کرد که ﺁیا از سامری بودن‌اش هیچ گونه فلاکت و فلاکت‌ای به وجود نمی‌ﺁید. او می‌دانست که یهودیان در مورد پرستش سامری چه می‌گفتند. او می‌دانست که در معبد که بر کوه مقابل چاه یعقوب ایستاده بود، تمسخر می‌کردند؛ و وقتی متوجه شد که پرستش او تا چه حد به او کمک کرده است، احتمالا به این شک افتاد که در ادعاهای یهودی حقیقت دارد. از قرار معلوم، جنبه‌ای از مسیح که عمدتا او را تحت تأثیر قرار داده بود، قدرت او بود که انسان‌ها را به سوی حقیقت هدایت کند و به ﺁنان همه چیز را تعلیم دهد. اشخاص در جایگاه او، و به همان اندازه که از گناه رنج می‌برند، غالبا از تعلیم مذهبی خود متمسک می‌باشند؛ و در میان بسیاری از خرافات، جرقه‌ای از امید حقیقی و ﺁرزوی رستگاری را دارند. عیسی با جدیت و اهمیت پاسخ خود نشان داد که ﺁن زن را در گزارش سختی‌هایش صادقانه می‌دانست و می‌خواست بداند که خدا را کجا می‌توان یافت. با تجربه‌های زمینی‌اش گیج و مبهوت می‌شود، مثل بسیاری از ما، ناگهان به خودﺁگاهی می‌رسد که در اینجا، پیش از او و گفتگو با او، پیامبری است؛ و فورا ﺁنچه را که در قلبش می‌سوخت، به او می‌گوید: “کجا، خدا کجاست؟”

از این رو، عیسی در پاسخ به سؤال زنی صادق، این خبر مهم را اعلام کرد که از ﺁن زمان تا کنون به عنوان منشور پرستش روحانی باقی مانده است. او به ﺁن زن می‌گوید که نه در هیچ جای خاص و نه در هیچ جای دورافتاده‌ای، بلکه در روح‌القدس خدا را می‌توان یافت. “خدا روح است و هر که او را بپرستد، باید در روح و راستی بپرستد.” به عنوان ارباب ما، این یک نوع پرستش جدید بود، که اساسا با ﺁنچه یهودیان و سامریان و در واقع تمام انسان‌ها، تا به حال عادت کرده بودند، متفاوت بود.

بزرگی این گفته‌ها را می‌توان به قدری کم درک کرد که مفهوم ﺁن‌ها را نیز می‌توان به‌کار برد. ما اول از همه تأیید مرکزی داریم: “خدا روح است.” پر کردن این تعریف با ایده های خردمندانه دشوار است. این بدان معنا است که او وجودی شخصی است، خودﺁگاه، دارای هوش و اراده است؛ اما شخصیتش از تصور ما فراتر رفته در مورد کاربرد فوری تعریف توسط پروردگارمان در این زمان، کافی است که به معنای اصلی ﺁن که خدا بدن ندارد، توجه کنیم و در نتیجه، تابع هیچ محدودیت و شرایطی که مالکیت بدن انسان بر انسان تابعی داشته باشد، نباشیم. او نیاز به مسکن، معبد و هدایای مادی ندارد. در پرستش محلی، زمانی که دنیا جوان بود، برتری‌ای وجود داشت، و بهتر بود که انسان‌ها را با سمبول‌ها ﺁموزش می‌دادند. بی‌شک خانه‌ای در میان ﺁنان بود که می‌توانستند بگویند: “خدا در ﺁنجا است.” بی‌شک به ایمان کمک می‌کرد. اما اون معایب خودش رو داشت برای ﺁن که هر چه بیشتر پرستندهٔ خود را در یکی از محل‌های زندگی‌اش قرار می‌داد، کمتر می‌توانست خود را از حضور خدا در تمام مکان‌ها ﺁگاه سازد.

خیلی ﺁهسته یاد می‌گیریم که خدا روح است. ما فکر می کنیم که هیچ چیزی بیشتر از این در بین ما باور نمی شه. افسوس! تقریبا هر گونه کاربرد این حقیقت رادیکال را به وجود می‌ﺁورد، و ما می‌بینیم که چقدر باورهای ناچیزی وجود دارد. برای مثال، ظاهر و صداهایی را در نظر گیرید که در عهد عتیق به مردان خداترس تشبیه شده بود. چرا بسیاری از مردم بی‌میلی به این که اجازه دهند این نمودارها درون‌و‌رو و وجدان باشند، به جای ظاهر یا صدای شنوا، به دلیل اعتقاداتی که به دست یک قدرت نامرئی به وجود ﺁمده‌اند، به این کار روی ﺁورده‌اند؟ ﺁیا به این دلیل نیست که خدا روح است؟ یا چرا دوباره به نشانه‌های واضح‌تر از حضور خدا و حضور او علاقه‌مندیم؟ ﺁیا اگر او به خواسته‌های روحانی ما پاسخ دهد، نباید راضی و قانع باشیم؟

استنباط خداوند از این حقیقت که خدا روح است، چیزی است که هنوز لازم است تحت فشار قرار گیرد. خدا می‌خواهد که نه به صورت‌های خارجی و نه به صورت‌های ﺁراسته بلکه به روح پرستش شود. معلمان عادی برای حفظ برخی از عبادتگاه‌ها، بند پس‌انداز می‌کردند؛ مسیح هیچی نمیگذاره. بگذارید انسان‌ها خدا را با روح بپرستند و اجازه دهند که فرمها از این فرصت استفاده کنند. پرستش خدا با روح‌القدس، به ما قدرت‌های نادیدنی اما انگیزهٔ درونی می‌بخشد. این است که روح خود را در حضور روح‌القدس سجده کنیم. در ژرفای اراده و نیت ما است که خود را به او عرضه کنیم، کسی را که نیکی در او صورت می‌گیرد. وقتی کسی این کار را می‌کند، چه اهمیتی دارد که به خدا چه می‌گوید، یا چه نوع پرستشی پیش او می‌ﺁید؟ تنها پرستش مقبول خدا که در روش روح انسان در برابر الهی است. و این کار در روابط کاری‌مان با انسان‌ها به نحوی مؤثر انجام می‌شود که به بی‌عدالتی وسوسه می‌شویم، یا در خانه‌مان هنگام وسوسه شدن به خشم و ﺁزردگی، مانند خانه‌ای که در ﺁن زندگی می‌کنیم، وسوسه می‌شویم. پرستش در روح‌القدس نه کلام و نه جای گماشته‌ای نیاز دارد، بلکه تنها روح انسانی است که در حضور نیکویی‌های خدا تعظیم می‌کند، و با مهر و محبت خود را مطیع ارادهٔ او می‌سازد.

این موضوع به‌روشنی نشان می‌دهد که پرستش پاک ساده است. چرا می‌توان گفت که چرا هیچ پرستش بیرونی وجود ندارد؟ چرا کلیساها و چرا خدا را خدمت می‌کنند؟ خب، اگه کلیسا پرستش خیلی کمتری داشت، بهتر بود. زیرا کلیسا از طریق خدمات دقیق خود، مذهب را بیش از حد به رسمیت شناخته است که تنها در کلیسا قابل ارائه است. هیچ کس نمی‌تواند از بی‌اعتنایی مردم به پرستش بیرونی و روحانی، میان خدمات پر زرق و برق و بی‌بندوباری که ادعای زیادی می‌کنند، و همچنین از دلبستگی کم‌نظیر روح به خدا، متعجب شود، که انسان‌های دانا باید به کل تجارت پشت می‌کردند، و از شریک شدن در چنین تجارت بسیار بیحر‌‌حرحر‌ضص و بیحرصص‌‌حرحرضمتی به س. میلتون در سال‌های ﺁخر عمرش هیچ کلیسائی نداشت و به هیچ گروهی تعلق نداشت. این قطعا برای اینه که به سمت مخالف تند بری. بی‌شک پرستش حقیقی و مقبول روح ﺁدمی است که در سکوت و در خلوت عرضه می‌شود؛ اما ما به طور طبیعی ﺁنچه را که حس می کنیم بیان می کنیم، و با کلام، احساسات خوب را تقویت می کنیم، و خود را از تلخی و رنج دردﺁور و پر از اندوه رها می کنیم. بعلاوه، کلیسا قبل از هر چیز دیگه ای یه جامعه است هدف دین ما این است که ما را به هم نزدیک کنیم؛ و با این که محبت و درمانده بودن در زندگی ما را بیش از برگزاری جلسات رسمی و بدون هدف نیکوکاری، تحت تأثیر قرار می‌دهد، با این حال، همان طور که بسیاری از ما می‌دانیم، همنشینی به دیگران نیز کمک می‌کند.

با این حال، ما می‌پذیریم که این گفتهٔ عیسی در بالاترین حد اهمیت قرار دارد. همچنین می‌دانیم که “خدمت معقول” ما قربانی‌های زنده است. همچنین می‌دانیم که پرستش خدا نه تنها در کلیسا بلکه در انجام دادن ارادهٔ خدا با حسن نیت است. عبادت؛ زیرا همان طور که زن به صبر و شکیبایی نیاز دارد، شوهرش نیز به‌راستی از او مراقبت می‌کرد، اما هرگز سخنی محبت‌ﺁمیز به او نگفته بود، بنابراین رابطه‌مان با خدا رضایت‌بخش نیست، مگر این که در زندگی‌مان از خود گذشتگی‌مان را به او نشان دهیم. او یکی از داناترین نویسندگان زبان انگلیسی بود که می گفت: “من همیشه فکر می کردم که شایسته ی حفظ برخی اشکال مکانیکی پرورش خوب (در خانواده ام) هستم، بدون ﺁن ﺁزادی هرگز دوستی را از بین نمی برد.” به همین دلیل، کسی که سخنانش را از خدا دور می‌کند، به زودی خود را از این امر محروم می‌سازد.

اما اگر منظور من این نبود که کلامش به پرستش خدا پایان دهد، همان طور که گفتم، ﺁن‌ها نیز برای ساده کردن پرستش، با هم استدلال می‌کنند. روح‌القدس هر چه لازم باشد به خدا نزدیک نمی‌شود. بیا با این شروع کنیم. انسان در حال مرگ که نمی‌تواند لب‌های خود را به روی چشم یا لب‌هایش بگشاید، پرستش حقیقی و کامل را می‌تواند در خود ایجاد کند. این خدمت پرزرق و برق‌ترین خدمتی است که تا به حال با ثروتمندترین موسیقی‌دان نوشته شده است. موسیقی غنی، ﺁمیختن رنگ‌ها و اشکال معماری، تا جایی که پرستش در ﺁن صورت می‌گیرد، برای خدا هیچ ارزشی ندارد، مگر این که روح انسان را با او همنشین سازند. افراد متفاوت تشکیل داده می شوند، و ﺁنچه طبیعی است برای یک نفر رسمی و مصنوعی خواهد بود. برخی از پرستندگان یهوه همیشه احساس می‌کنند که در خلوت به خدا نزدیک می‌شوند، در خلوت خود و در خلوت خود به او نزدیک می‌شوند، و به هیچ چیز جز شرایط خود فکر نمی‌کنند و می‌خواهند ﺁنان را تحریک کنند؛ ﺁنان احساس می‌کنند که خدمتشان با دقت ترتیب داده شده است و تأثیر ﺁن در موسیقی‌ها بسیار عمیق است، اما این کار را برای ﺁنان ﺁسان‌تر نمی‌کند که خود را به خدا معرفی کنند. دیگران، دوباره، احساس متفاوتی دارند؛ ﺁنان بر این عقیده‌اند که می‌توانند خدا را در روح بپرستند، اما پرستش در صورتی پراهمیت و پراهمیت است. اما در دو نکته همه با هم موافق خواهند بود: اول اینکه، در پرستش خارجی، در حالی که تلاش می‌کنیم که ﺁن را ساده نگه داریم، باید تلاش کنیم که ﺁن را خوب کنیم — بهترین نوع ممکن از این نوع. اگر می‌خواهیم ستایش خدا را به طور کامل بخوانیم، ﺁنگاه خواندن بهترین موسیقی ممکن است، بهترین موسیقی‌ای که یک جماعت می‌تواند به ﺁن بپیوندد، و با مهارت و مهارت تمام به اجرا گذاشته شود. موسیقی‌ای که نمی‌توان ﺁن را به‌وسیله اشخاص با استعداد موسیقی استثنایی سرود، برای پرستش جماعت نامناسب است؛ اما موسیقی‌ای که نیازی به ملاحظه و قبول تعالی ندارد، برای پرستش خدا مناسب نیست. نمی‌دانم کسانی که هرگز خود را در راه بهبود پرستش خدا زحمت نمی‌دهند چه نظری در مورد پرستش خدا دارند.

نکته‌ای دیگر که همه با ﺁن موافقند، این است که جایی که روح در ﺁن مشغول نباشد، هیچ پرستشی وجود ندارد. این بدون گفتن است. با این حال، از پرستش ما صرف‌نظر می‌کنیم و چقدر از ﺁن صرف می‌کنیم؟ بدتر از ﺁن، کسانی هستند که حتی در پی نجابت‌ها و نیایش‌ها هم نمی‌کوشند، سرهای خود را در دعا خم نمی‌کنند، و از این که در سخت‌ترین عبادتگاه‌ها دیده می‌شوند خجالت نمی‌کشند.

پرستندگان حقیقی باید پدر را نه تنها “در روح” بلکه “در راستی” بپرستند. کلمه “حقیقت” در اینجا احتمالا دو ایده را در بر می گیرد — ایده های واقعیت و دقت. این حکومت با پرستش سمبولیک و پرستش نادانی مخالف است. البته منظور این نیست که پرستش حقیقی در میان سامریان و یهودیان صادق بود. اما در میان یهودیان، پرستش خدا به صورت سمبولیک و در میان سامریان به صورت نادانی انجام می‌شد.

پرستش یهودیان، سمبولیک بود، هر شخص و هر چیز، هر رنگ، ژست، حرکت، و مفهومی برای ﺁغازین داشت. سرورم می‌گوید، زمان این است. ما واقعا باید عبادت کنیم ﺁنان دیگر نیازی ندارند حیوانی را به معبد ببرند تا نشان دهند که خود را به خدا وقف کرده‌اند؛ ﺁنها می‌بایست تمام وقت خود را صرف چیزهای واقعی می‌کردند، و خود را به خدا می‌سپردند؛ و شمع‌ها در مذبح‌های خود نمی‌گذاشتند تا نشان دهند که نور در جهان می‌ﺁید، و خود می‌بایست چون نور در مسیح می‌درخشید. ﺁنان نمی‌بایست برای نمادین نمادی از دعاهای مقدسان می‌بودند، بلکه می‌بایست از دل‌های متواضع دعا می‌کردند. در واقع مسیح گفت: “شما الان بزرگ شده‌اید و می‌توانید واقعیت‌ها را درک کنید. این چیزای بچه گانه رو بذار کنار و کسانی که با لباس‌های مختلف پرستش می‌کنند، و با جاستینه‌ها و حرکت‌ها و تصاویر و مذبح‌ها و هر چیز دیگر برای تحت تأثیر قرار دادن حواس، خود را در میان مردم بالغ می‌نویسند.

حقیقت همچنین با خطا یا تصور نادرست در مورد پرستش مخالف است. مسیح با حضور خود انسان‌ها را قادر می‌سازد تا پدر را در حقیقت پرستش کنند. او به ﺁنها ایده واقعی خدا را می‌دهد. او خدا را حقیقی می‌سازد و به فکر ما دربارهٔ خدا که در غیر این صورت نمی‌توانیم به ﺁن برسیم، می‌اندیشد؛ و خدا را به ما نشان می‌دهد، همان‌گونه که هست، و به ما با محبت ارتباط دارد. مقدس ، بخشنده ، فقط.

انجیل سنت جان، جلد اول — مارکوس دادز